ΤΟ ΜΟΝΟΗΜΕΡΙΤΙΚΟ ΠΑΝΙ
Σε πολλα χωρια του Τα'υ'γετου, απο
παλια χρονια, οι κοπελες 'υφαιναν
" μονομερ'ιτικο πανι " και το μοιρα-
ζαν για φυλαχτο στα παλικαρια
που ξεκινουσαν για τον πολεμο. Στα
1897, 1911 και 1912 εγινε τουτο
σε πολλα χωρια. Την παραδοση αυτη
την εγραψε σε στιχους ο ποιητης
ΑΓΙΣ ΘΕΡΟΣ.
Του πολεμου σα σημανε βαρια η καμπανα
στις ποδιες αντιλαλωντας του Τα'υ'γετου,
και ξεσηκωθη το χωριο, κι η καθε μανα
σπουδαχτικα τοιμαζε του λεβεντη της
τα σκουτια, για να ξεπροβοδισει τον,
με ψυχην απικραντη, με περηφανεια -
κι ας αφηνει την, ζα και χωραφια στην ορφ'ανια.
Στοχαστικοι κι αμιλητοι οι πρωτογεροι
πορτα την πορτα τριγυρ'ισαν το χωριο,
- η Αλετροπ'οδα απο ψηλα τους αχνοφωτιζε -
και τις κοπελες περμαζ'εψαν τις απαρθενες
και τις εκλε'ισαν στο μεγαλο ασκηταριο.
Μπαμπακι χιονι σα βουνο καταμεσις...
και προς το χαραμα εκριν'ε τους ενας φεροντας :
- Με ταχραντα χερακια σας εσεις,
λιγερες, περδικοστ'ηθες και καμαρια μας,
γνεμα σε τουτ' την ξ'ελαση θα γνεσετε,
θα μασουρισετε γοργα, θα μαγκανισετε,
κι απ'εκει γοργα θελα το διαστειτε
και θα φανετε πανι μονοημεριτικο
με ταχραντα χερακια σας. Βιαστειτε.
Και τους νιους να μελετατε υφαινοντας.
Και το ταχυ, στο μισεμο των αντρειωμενων μας,
με ταχραντα χερακια σας τα βλογημενα,
κομματακια απ' το πανι θελα μοιρασετε,
γκολφι και φυλαχτο για τον καθενα,
μην τους ευρε'ι το βολι των οχτρωνε μας.
Ετσι ειπε - και στοχαστικοι οι γεροντοι φυγανε.
Κι οι κορες συγκαιρα αρχινησανε το γνεσιμο,
γοργα 'νεσαν, γοργα 'φαναν μονοημεριτικο πανι.
Κι ολο τα παλικαρια μας μελεταγαν,
που για τον πολεμο κιναν την ταχυν'η.
Και τοκοψαν κομματια με το ηλιογερμα,
και το πουρνο στα παλικαρια τα μοιραζανε
μ' ευκες στο φτερωτο τους το ξεκινημα.
Κι οταν οι νιοι γλυτωσουν απ' το βολι,
και νικητες γυρισουν απ' τον πολεμο -
στου χωριου και στου σπιτιου ταραξοβ'ολι,
στο μαυρο απο την καπνα παραγωνι τους,
και στης κληματαριας την κρεβατινα -
χαρες οι μανες και χαρες οι λιγερες
και στα χωραφια και στα ζα παντου χαρες,
κι ευωδιες απ' τα νωπα τα χωματα
οπου θα ματανοιξουν με τα οργωματα.
( απο : " Οι Θρυλοι του Μυστρ'ος ", αθηνα - Δεκ. 1962 )
