ΑΤΙΤΛΟ

[... ]

11 μ.μ.

Τι νομιζεις πως μου ειπαν οι δυο φιλοι? Μου προτειναν να βγαλουν εκεινοι την "Ενδοχωρα". Φυσικα δεχθηκα με χαρα την προταση τους. Επιτελους θα τυπωθει και ενα βιβλιο δικο μου. Για δες, Βιβικα, καιτοι ειμαι εκεινος που αρχισε να γραφη πολυ πιο νωρις απο τους περισσοτ'ερους η μαλλον απ' ολους τους νεους που εκδιδουν βιβλια απο το 1937, τα ποιηματα αυτα που ειναι του 1933-1936, θα βγουν τελευταια. Ευτυχως που εχω γερα, πολυ γερα νευρα. Αλλοιως ισως να κλαιγομουν και εγω, οπως ο Εγγονοπουλος. Θυμασαι που σου ελεγα προ ημερων οτι υπαρχουν ακομη Ηρακλεις. Κοιταξε, σε παρακαλω, την δικη μου περιπτωση. Ατυχης στον πιο μεγαλο ερωτα της ζωης μου, ατυχης στο ζητημα της εκδοσεως των εργων μου, μη αναγνωριζομενος οπως θα επρεπε στον τοπο μου, υστερα απο τοσους και τοσους κοπους και αγωνες για μια υπεροχη επιστημη της οποιας, παρα τους διωγμους και τις συκοφαντιες, παρα τα τοσα εμποδια και τις τοσες δυσκολιες, ειμαι εγω αναμφισβητητα ο πρωτοπορος, ο θεμελιωτης και πρωτεργατης εν Ελλαδι. Και ομως στεκω ορθιος και απτοητος, και πολεμω και παλαιβω σχεδον χωρις βοηθεια (εκτος απο την πολυτιμη ηθικη υποστηριξη ολιγων καλων φιλων τους οποιους μ' ευγνωμοσυνη ευχαριστω), χωρις σχεδον καμμια ανταποδοση (πλην ολιγων ωραιων εξαιρεσεων), ενω εγω προσεφερα και εξακολουθω να προσφερω αφειδως και ολοκαρδα και ηθικη και υλικη και πνευματικη υποστηριξη και βοηθεια, σε αναριθμητους αλλους. Παρ' ολα ταυτα, λεγω, στεκω ορθιος και πολεμω, παντα γιοματος αγαπη για τη ζωη, παντα γιοματος θελησι και καλη θελησι, παντα γιοματος ελπιδες, παντα γιοματος σθενος και πνευμα αγωνιστικο, παρα τις τοσες και τοσες εναντιοτητες, παρα τις τοσες πικριες και απογοητευσεις, με καλη καρδια, χωρις να χασω ποτε το θαρρος μου, εκφραζων ανθρωπινα τα παραπονα μου μοναχα κατω απο τα εξαιρετικως βαρια πληγματα, απο τα οποια, θελω να ξερης, οτι το πιο βαρυ και οδυνηρο, ειναι εκεινο που μου εδωσε μια μερα του Ιουλη του 1945, μια ωραιοτ'ατη κορη των Αθηνων, ακριβως αυτη που αγαπησα περισσοτερο απο καθε αλλη γυναικα στη ζωη μου.

Εχω η δεν εχω δικαιο, Βιβικα μου, οταν λεγω οτι υπαρχουν ακομη Ηρακλεις σε αυτον τον κοσμο? Ας ειναι. Πρεπει να παυσω αυτον τον χαβα. Οτι και να πω επι πλεον, θα ειναι σαν να περιαυτολογω περισσοτερο απ' οτι αρμοζει στους πραγματικους γενναιοδ'ωρους, στους πραγματικους ηδονιστας, στους πραγματικους αγωνιστας και στους πραγματικους gentlemen εις την χορειαν των οποιων εχω την υψηλην τιμην να ανηκω.

Μεγαλη η καλωσυνη και η ευγενεια του Ξυδη και του Βουσβουνη, αλλα, νομιζω, πρωτιστως, της Ματσης, η οποια, εχω την υποψια, οτι υπεκινησε τους δυο συμπαθητικους νεους να ελθουν να μου μιλησουν για το ζητημα της εκδοσεως της "Ενδοχωρας". Ας ειναι καλα αυτη η εξαιρετικη κοπελλα που πρεπει να πω οτι σταθηκε παντα για μενα μια χρυση και αφοσιωμενη φιλη.

Αφου μου μιλησαν για το βιβλιο μου αυτο, οι δυο νεοι εθιξαν ενα αλλο ζητημα. Με παρακαλεσαν θερμα να δεχθω ν' αλλαξω 3 λεξεις που μεταχειριζομαι στο αρθρο μου για τον Εγγονοπουλο [αυτο που σου διαβασα στο καφενεδακι "Εμπορικον" την τελευταια φορα που συναντηθηκαμε (17 Ιουλιου 1945)], οχι διοτι δεν τις παραδεχονται, αλλα διοτι αν δεν το εκανα, θα μπορουσε να αποτυχη η προσπαθεια που κανουμε καμποσοι φιλοι αυτου του μεγαλου αλλα δυστυχως πασχοντος σχεδον απο πραγματικη μανια καταδιωξεως ποιητου, να τον βοηθησουμε. Εγω ηρνηθην απολυτως ν' αλλαξω αυτες τις τρεις λεξεις και ζητησα την επιστροφη του χειρογραφου μου. Τοτε οι δυο νεοι, μου εκαναν δυο αλλες προτασεις : Να γραψω αλλο αρθρο με την ιδια εννοια αλλα χωρις τετοιες λεξεις (οι λεξεις αυτες ειναι : πεος, αιδοιον, σκατα), η, αν δεν ηθελα να δεχθω αυτη την προτασι, τοτε να τους επιτρεψω να δημοσιευσουν το αρθρο που γνωριζεις με κενες τις θεσεις αυτων των λεξεων στο κειμενο, κατα τροπον που να φαινεται αμεσως στον αναγνωστη οτι οι λεξεις αφαιρεθηκαν αθελα τους. Την προτασι να γραψω αλλο αρθρο χωρις τετοιες λεξεις την απερριψα αμεως, λεγων οτι η αποδοχη μιας τετοιας προτασεως θα ισοδυναμουσε με το να επαιρνε ενας ενθερμος εραστης πισω, η να αλλαζε, μιαν ερωτικη εξομολογησι του σε μια κοπελλα. Την δευτερη ομως, (να μεινουν κενες οι θεσεις των τριων λεξεων στο κειμενο) την δεχθηκα, ως μια θυσια για να εξυπηρετησω τον Εγγονοπουλο.

Ο Ξυδης και ο Βουσβουνης εξετιμησαν πραγματικα την υποχωρησι που εκανα, και μ' ευχαριστησαν θερμα, με λογια που με συνεκινησαν πολυ. Ετσι, Βιβικα, το αρθρο μου αυτο για τον αγαπητο μας φιλο, θα δη το φως στο 3ο τευχος του "Τετραδιου".

Πριν τελειωσω τουτο το γραμμα θα επανελθω στην χρυση καρτουλα σου, για να σου γραψω δυο λογια τα οποια φυλαγα για να σου πω ως κατακλειδα της σημερινης μου επιστολης, με την ιδια αγαπη, [... ].

(αποσπασμα επιστολης του Εμπειρικου προς την Βιβικα Ζηση,

τη μετεπειτα συζυγο του, περιοδικο "Ουτοπια" - αφιερωμα στον Ανδρεα Εμπειρικο,

τευχος 49 - Μαρτιος/Απριλιος 2002, επιμελεια Γ. Γιατρομανωλακη, σελ. 41-42)

Δειτε κι... < Ε Δ Ω > ...